2022 yılı Karel için nasıl geçti?. 2023 1. Çeyrek beklentileri neler? Karel'in finansman maliyetleri ve nakit akışı nasıl yönetiliyor? Özellikle savunma sanayi ve otomotiv faaliyet alanlarında projeler ve gelecek planları neler? Karel Genel Müdürü Yaman Tunaoğlu, BloombergHT canlı yayınında değerlendirdi.
Video metni:
İlk çeyrek beklentilerinizi sormak istiyorum biraz, 2021-2022 kıyaslamasını yaptık 2022'de gözle görülür bir şekilde bilanço tarafında yansımalar var yani enflasyonist etkinin yansımaları ve makroekonomik temelde finansman giderlerinin artması gibi unsurlar mevcut. Peki sizce ilk çeyrek nasıl geçiyor, nasıl değerlendiriyorsunuz?
İlk çeyrek ile ilgili bütçelediğimiz rakama yakın bir noktaya ulaşacağız. Burada bizi en çok etkileyen deprem oldu. Biliyorsunuz bizim bir kurumsal projeler faaliyetimiz var ve Karel şirketinin gelirleri içinde büyüklük olarak önemli bir faaliyete sahip, o bölgelerde operatörlere bizim arkadaşlarımız destek veriyorlar. Dolayısıyla deprem sonrasında oradaki alt yapının ayağa kaldırılması için diğer bütün bölgelerden bu bölgeye arkadaşlar kaydırıldı. Çok hummalı bir çalışma yapıldı. Dolayısıyla bir takım finansal açıdan baktığımızda birtakım faturalama gibi şeyler hep ikinci öncelik olarak kaldı. Dolayısıyla ve bütçede beklediğimiz gelirler, nakit akışı tarafında biraz bir sapma oldu ama bu çok normal. Bunu önümüzdeki aylarda toparlıyor olacağız çünkü o bölgelerde artık bir düzen yakalandı yavaş yavaş normale dönüyor iletişim açısından . Onun dışında biz 2023 yılı için, çok farklı bir çok agresif bir bütçemiz var. Diğer yıllara kıyasla bunun bir sebebi Daiichi. Daiichi bizim bünyemize kattığımız bir firma. Otomotiv sektöründe çalışan bir firma Daiichi. Geçen sene 6 aylık olarak konsolide edilmişti, bu yıl tam yıl olarak edildi bir de onun gelirleri tamamen bizim iş planımıza konsolide olacak. Dolayısıyla 2023 yılı sonunda sadece o değil bizim kendi faaliyetlerimiz de hemen hemen hepsinin dolar bazında arttığını, bütçe artacağını hedefledik. Bunu da tutturacağımız noktasında çok bir şüphemiz yok. Dolayısıyla 2023 sonunda Karel bir farklı bir boyuta yavaş yavaş geçiyor, geçmiş olacak.
Özellikle işletme sermayesi gereksinimi bu dönemde artıyor. Sizin dolar bazında özellikle ana girdilerini olduğu için döviz bazında diyelim sonuçta bir şekilde işletme sermayesinin artış gösterdiğini biliyoruz. Nasıl etkiliyor? Sizin nasıl bu dönemde özellikle finansman maliyetlerini ve bunların yansımasını yönetiyorsunuz? Nakit akışını özellikle nasıl yönetiyorsunuz bu dönemde?
2022 yılında çok ciddi bir finans gideri var. Sonuçta Karel faaliyet karı olan bir firma ama finans gideri net karı çok negatif yönde etkiliyor. 2022 özel bir yıldı, çip krizi devamı ve bu nedenden stoklardaki artış, krediye ulaşımdaki problemler, daha pahalı kredi kullanılması, döviz tarafında enflasyonla dövizin biraz paralel gitmemesi, oradaki kurun çok artmıyor olması gibi birçok faktör bizim finansal giderlerimizi artırdı, net işletme sermayemizi artırdı. Bu bizim için çok önemli bir nokta. Bunu düzeltmek için ciddi aksiyonlar alıyoruz. Özellikle ilk yapacağımız stokları azaltmak. Bu çip krizi tarafı biraz tam çözülmedi ama malzemeye erişim artık çok daha kolay oluyor. Dolayısıyla bu sene içinde stokları ciddi bir oranda azaltma yönünde bir hedefimiz var. Onun dışında, alacakları daha yakından takip edip onların tahsilatını hızlandırma yönünde yaptığımız çalışmalar var. Tüm faaliyetlerin başındaki arkadaşlara bu yönde hedefler verdik ve bunun çok önemli olduğunu paylaştık. Onlar da aynı fikirde. Bu yönde ciddi bir çalışma yapıyoruz ve bunu aylık bazda finans birimimiz ile birlikte takip ediyoruz. Bunun dışında Doğan Holding’le bir ortaklık yaptık. Onu takiben de holding ile entegrasyon tamamlandı. Yaklaşık 9 ay oldu ve bir sinerji yakalandı. Tüm faaliyetler için Karel’in temel faaliyetleri için 3 yıllık bir stratejik plan üzerinde çalışıyoruz. Ve önümüzdeki 3 yılda Karel’i, daha çok, daha hızlı büyütecek bir ekiple farklı alanlarda planlamak için çalışmalar yapıyoruz. Yani bu finans tarafında net işletme sermayesini azaltma tarafında çalışmalar yaparken paralelde iş geliştirme tarafında Karel’in iş geliştirmeye, yurtdışı satış tarafını güçlendirme yönünde de çok önemli adımlar atıyoruz.
Özellikle deprem bölgesinde altyapı yetersizliğinden kaynaklı birçok sıkıntılar yaşandı. Bu alanda kurum olarak herhangi bir yatırım ya da hazırlığımız var mıdır? Önümüzdeki dönemde Türkiye'de altyapı projelerinin geliştirilmesi, iyileştirilmesi anlamında orta ve uzun vadede ne tarz çalışmalar yürütmeyi düşünüyorsunuz?
Orada biz operatörlerin alt yüklenicisi konumundayız. Bu dediğiniz planları, stratejileri operatörler yapıyor olacak. Biz onların yaptıkları planları uyup onlara destek veriyor olacağız. Ama deprem şunu gösterdi özellikle ilk günlerde yaşanan problemler, bu baz istasyonlarının kurulumunda bir takım şeyleri farklı yapmak gerekiyor. Çünkü ilk bir iki saatlik iletişim çok önemli. Aslında bu baz istasyonları da kendi yedekleme sistemleriyle bir iki saat aküden çalışabiliyorlar. Ama yerine konduğu bina çökerse ona yapacak bir şey yok tabi. Dolayısıyla bütün Türkiye'de özellikle deprem açısından riskli olan, deprem beklenen Adana, İzmir, İstanbul gibi büyük illerde altyapıyla ilgili bir güncelleme, bir iyileşme yapılacağını düşünüyoruz. Sanıyorum büyük operatör firmaları da bu yönde planlar yapıyorlar. Biz onları uyguluyor olacağız açıkçası. Onun dışında hep beraber böyle bir felakette bir takım şeyleri öğrenmiş olduk. Daha iyi nasıl yapabiliriz, daha hazırlıklı nasıl olabilirdik diye.
Şimdi özellikle 2022 Ağustos'u idi. Bir Turkcell yatırımıyla ilgili bir duyuru yapılmıştı. Yatırımcılar merak ediyor ve sorular geliyor özellikle bununla ilgili olarak. Nedir son durum? Ne zaman bu tam anlamıyla gerçekleştirilecek ne dersiniz?
Evet o bize de çok geliyor bu soru. Aslında o çalışma geçen sene sonunda başladı. Bu Adana bölgesini, güneyi biz devraldık. Aslında deprem bölgelerini biz bu sözleşme kapsamında devraldık. Biz yıllardır Turkcell'de çalıştığımız için, çok yakın iki yakın partner olarak çalıştığımız için yani sözleşme imzalamadan bu çalışmalar başlamış oldu. Ama sözleşmede de son noktaya geldik. İmza aşamasında sanıyorum çok yakın bir zamanda imzalanmış olacak. Onu duyuruyor olacağız. Orada bir problem yok.
Savunma sanayii ile ilgili. Şimdi baktığımda ihracat anlamında da 30'a yakın ülkeye ihracat yapıyorsunuz. Özellikle savunma sanayii anlamında ne tarz projeleriniz var ve kısa ve orta vadede yeni projeler var mı gündemde?
Savunma sanayii bizim çok önem verdiğimiz bir faaliyet. Çünkü Karel'in katma değeri yüksek faaliyetlerinden bir tanesi. Yani gelir içindeki payı şu anda belki çok yüksek değil ama kar içindeki payı yüksek. İletişim tabanlı birçok üründe çok rekabetçi olduğumuzu düşünüyoruz. Burada bizim birinci önceliğimiz yurt dışına açılmak olacak. Bu yönde de çalışmaları bu sene çok hızla devam ettiriyoruz. Kadroya katılan koordinatör, danışman arkadaşlarımız var. Yurtdışında Karel’in sistemlerini, büyük savunma firmalarına tanıtacak Avrupa'da bir ofis kurma yönünde çalışmalarımız var. Bunlar paralelde hep devam ediyor. Farklı ülkelerde, farklı işbirliği modelleri üzerinde çalışıyoruz. Doğu’da teknoloji transferi gibi konular daha ön planda ve Bangladeş, Pakistan bu tür ülkelerde takip ettiğimiz projeler var. Dolayısıyla biz hem geçen seneye kıyasla bu sene savunma sanayi faaliyetinin hem sipariş tarafında hem gelir tarafında daha iyi bir sene geçeceğini görüyoruz. Ama amacımız bunu daha hızlı bir şekilde büyütüp bu 3 yıllık planları da onun için yapıyoruz. İhracatı da arttıran, ihracatın gelir içindeki oranı arttıran bir noktaya gelebilmek. O yönde de bütün yatırımları yapıyoruz.
Öte yandan yerli otomobile ilişkin nedir son durum? Sizde zannediyorum içerisindesiniz. Otomotiv sektöründe tabi ciddi anlamda varlığınız olduğu için merak ediyoruz tüm gelişmeleri.
Şu anda TOGG’da Karel olarak varız. TOGG’un 6'ya yakın alt parçasının üreticisi biziz ve şu anda o üretim başlamış durumda. TOGG’a bu kadar çok talep olunca o üretim sayıları muhtemelen artacaktır, onları revize etmek gerekecektir. Ama onun dışında otomotiv deyince Daiichi göz önüne almak lazım, Daiichi tamamen otomotiv odaklı, eğlence sistemlerine odaklı bir firma. Çok iyi gidiyorlar. Bu sene geçen seneye göre dolar bazında onların da gelirlerinde büyük bir artış olmasını öngörüyoruz. Bunun dışında Daiichi ve Karel beraber hem Ar-Ge ekiplerimizi hem iş geliştirme ekiplerimizi entegre etmiş durumdayız. Beraber yeni projeler, büyük projeler için çalışıyoruz. Mesela bir örnek, çok yakın bir zamanda bir bina kiraladık ve bu sene içinde onu Daiichi’nin şu anda Çin'de yapılan üretimini Karel olarak Türkiye'ye taşımak için hazırlıyor olacağız. Bizim organize sanayideki fabrikamıza çok yakın bir yerde, 4 bin metrekarelik tamamen otomotive yönelik bir fabrika yatırımı yapıyoruz. Bu sene sonunda da devreye girecek. Otomotiv özellikle Türkiye ve diğer ülkeler için, elektrikli araçlara geçiş ciddi bir fırsat yarattı. Bu alanda çok önde olmayan bir ürün geliştirme tarafı yoksa otomotivde bu fırsatı kaçırmamak için biz bütün üreticilerle global bazda irtibat içindeyiz. Burada da iş geliştirme tarafına büyük ağırlık veriyoruz. O amaçlı, Karel bünyesinde geçen sene sonuna doğru bir birim kurduk. Sonuçta biz bütün faaliyetlerimiz için iş geliştirme ve satışa ağırlık veriyoruz. Karel, bir mühendislik firması yani çıkış işi olarak mühendislik firması, mühendislerin kurduğu bir firma. Bugüne kadar hep ürünler mühendislik çalışmaları gibi üzerine yatırım yapmış bir firma ve bu yeni dönemde teknik tarafımızda, paralelde de yürütürken iş geliştirme, satış, yurtdışı satış tarafında da ciddi yatırımlar yapıyor olacağız. Çünkü çok fazla ürünümüz var. Yani bu ürünleri dünyada küresel olarak pazarlayabilirsek Karel’in büyümesini çok daha hızlı gerçekleştirebileceğimiz inanıyoruz.
Bu yazıyı okuyanlar, bunları da okudu;
Küresel Ekonomik Gelişmeler, Türk Elektronik Üretim Sektörünü Nasıl Etkiliyor?
Teknolojide Yeni Yatırım Projeleri
Elektronik Üretim Sektörü Çip Krizinden Nasıl Etkileniyor?
